Η λέξη "gitana" είναι ουσιαστικό γένους θηλυκού.
Η φωνητική μεταγραφή της λέξης "gitana" με χρήση διεθνούς φωνητικού αλφάβητου είναι: /xiˈtana/
Η λέξη "gitana" χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια γυναίκα που ανήκει στην κοινότητα Ρομά, ή για να αναφερθεί σε πολιτισμικές πτυχές που σχετίζονται με αυτήν την κοινότητα. Η χρήση της ποικίλλει, αλλά γενικότερα είναι πιο συνηθισμένη στον προφορικό λόγο, ειδικά σε πολιτιστικά ή κοινωνικά συμφραζόμενα.
Ella es una gitana muy talentosa que baila perfectamente.
(Αυτή είναι μια πολύ ταλαντούχα τσιγγάνα που χορεύει τέλεια.)
La historia de la gitana refleja la cultura de su pueblo.
(Η ιστορία της τσιγγάνας αντικατοπτρίζει τον πολιτισμό του λαού της.)
El vestido de la gitana es muy colorido y bonito.
(Το φόρεμα της τσιγγάνας είναι πολύ χρωματιστό και όμορφο.)
Tener sangre gitana.
(Να έχεις τσιγγάνικη καταγωγή/αίμα.)
Η φράση σημαίνει ότι κάποιος έχει ρίζες ή πολιτισμικές κλίσεις που σχετίζονται με την τσιγγάνικη κουλτούρα.
Bailar como una gitana.
(Να χορεύεις σαν τσιγγάνα.)
Υποδηλώνει έναν ελεύθερο, παθιασμένο και εκφραστικό τρόπο χορού.
La vida de gitana.
(Η ζωή της τσιγγάνας.)
Αναφέρεται σε μια ζωή γεμάτη ελευθερία, περιπέτειες και αλλαγές.
Cantar con el alma gitana.
(Να τραγουδάς με την ψυχή της τσιγγάνας.)
Δηλώνει έναν συναισθηματικό και εκφραστικό τρόπο τραγουδιού.
Ser gitana en el corazón.
(Να είσαι τσιγγάνα στην καρδιά.)
Υποδηλώνει ότι κάποιος αισθάνεται συνδεδεμένος με τον πολιτισμό και τις παραδόσεις των Ρομά, είτε είναι όντως Ρομά είτε όχι.
Η λέξη "gitana" προέρχεται από την ισπανική λέξη "gitanos", η οποία συνδέεται με τους Ρομά, με ρίζες που αναφέρονται σε περιοχές της Ινδίας και των βαλκανικών χωρών, όπου οι Ρομά μετανάστευσαν στην Ευρώπη.
Η λέξη "gitana" δεν έχει άμεσα αντώνυμα, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αντιπαραβολή με όρους που περιγράφουν τον παραδοσιακό ή μη τσιγγάνικο τρόπο ζωής, όπως "στατικός" ή "οικιστικός".