"Gandul" is een bijvoeglijk naamwoord en kan ook als zelfstandig naamwoord worden gebruikt in het Spaans.
De fonetische transcriptie van "gandul" in het Internationaal Fonetisch Alfabet (IPA) is /ˈɡandul/.
Het woord "gandul" wordt gebruikt om iemand te beschrijven die lui of niet gemotiveerd is om werk of activiteit te verrichten. Het heeft een negatieve connotatie en wordt vaak gebruikt in colloquiale spraak. Het woord komt veel voor in informele contexten, maar het kan ook in geschreven taal worden aangetroffen, vooral in literaire werken waarin de karakterisering van een persoon centraal staat.
Mi hermano es un gandul que nunca quiere trabajar.
(Mijn broer is een lui die nooit wil werken.)
No seas gandul, levántate y limpia tu cuarto.
(Wees niet lui, sta op en ruim je kamer op.)
In de Spaanse taal worden er verschillende idiomatische uitdrukkingen gebruikt die "gandul" bevatten. Hier volgen enkele voorbeelden:
Eres un gandul que vive de los demás.
(Jij bent een lui die van anderen leeft.)
Siempre llega tarde porque es un gandul.
(Hij komt altijd laat omdat hij lui is.)
No quiero ser un gandul en esta vida.
(Ik wil geen lui zijn in dit leven.)
No seas gandul, participa en las actividades.
(Wees niet lui, doe mee aan de activiteiten.)
Los gandules no avanzan en la vida.
(De luie mensen komen niet verder in het leven.)
De herkomst van het woord "gandul" is enigszins onzeker, maar het wordt vaak in verband gebracht met het Spaanse woord "ganda," dat "lui" of "traag" betekent. Het kan ook zijn oorsprong hebben in het Arabisch, gezien de invloed van het Arabische rijk op het Iberisch schiereiland.