"salir de madre" is een uitdrukking die bestaat uit een werkwoord "salir" (uitgaan/vertrekken) en een zelfstandig naamwoord "madre" (moeder).
/saliɾ de ˈmaðɾe/
De uitdrukking kan vertaald worden als "uit de moeder komen" of "aan de moeder ontsnappen". In een bredere context kan het ook figuratief worden gebruikt om iets te beschrijven dat ongecontroleerd of overdreven is.
"salir de madre" wordt vaak gebruikt in informele gesprekken in het Spaans om een situatie of gedrag te beschrijven dat uit de hand is gelopen of dat intens is, meestal op een negatieve manier. Het is zeer gebruikelijk in colloquiale situaties en minder vaak in formele geschreven contexten. Het gebruiksfrequentie is vrij hoog in dagelijkse conversaties, vooral onder jongeren.
Toen ik begon met studeren voor het examen, liep de stress uit de hand.
La fiesta se salió de madre cuando llegaron más invitados de los previstos.
"salir de madre" wordt ook in verschillende idiomatische uitdrukkingen gebruikt. Hier zijn enkele voorbeelden:
Ik kan niet geloven dat dit zo uit de hand is gelopen.
La discusión se salió de madre en un instante.
De discussie liep in een ogenblik uit de hand.
Si continúas así, tus problemas saldrán de madre.
Als je zo doorgaat, zullen je problemen uit de hand lopen.
El proyecto comenzó bien, pero luego salió de madre.
Het project begon goed, maar daarna liep het uit de hand.
Su comportamiento salió de madre en la reunión.
Het woord "salir" komt van het Latijnse "salire", wat "springen" of "uitkomen" betekent. "Madre" stamt af van het Latijnse "mater", ook "moeder". De uitdrukking is ontstaan in de volksmond om een situatie te beschrijven waarbij iets onbedoeld of ongecontroleerd is, analogisch aan het idee dat iets dat uit de moeder komt, een leven of een eigen weg gaat leiden.